پووڵ ـ کارڵ مارکس Das Geld

      

پووڵ ـ کارڵ مارکس

Das Geld: Karl Marx

وه‌رگێران له‌ ئالمانییه‌وه‌ ـ عه‌لی ع ـ بیگی

ماڵپه‌ری ژیوانhttp://jiwan-a.blogspot.com

  PDF نووسراوه‌که‌ به‌ فۆرمی

پێشه‌کی وه‌ڕگێر:

نووسراوه‌ی خۆارێ، ته‌نیا به‌شێکه‌ له‌ کتێبی"ده‌ستنووسه‌کانی فه‌ڵسه‌فیی وئابووریی١٨٤٤" یا "ده‌ستنووسه‌کانی پاریس"ی کارڵ مارکس.

ئه‌م نووسراه‌یه‌ نه‌ له‌ لایه‌ن کارڵ مارکسه‌وه‌، به‌ڵکوو ساڵی ١٩٣٢لە  پاش مردنی له‌ چاپ دراوه‌، هه‌ربۆیه‌ش‌ زۆر که‌س، به‌ تایبه‌ت تئوریسییه‌نه‌کانی یەکێتی سۆڤییه‌ت، به‌ بیروبۆچوونه‌کانی "مارکسی ڵاو"یان له‌قه‌ڵه‌مدا وبایه‌خێکی ئه‌وتۆیان پێنه‌دا، ئه‌وان بروایان وابوو که‌مارکسی"به‌ته‌مه‌ن"، بۆچوونه‌کانی سه‌رده‌می لاویی خۆی وه‌‌ڵاناوە، هه‌رله‌م باره‌یه‌وه‌،"ئریش فڕۆم" دەڵێ: " ئه‌گه‌ر ئه‌و كه‌سانه به‌رحه‌ق بن كه‌ده‌‌ڵێن بيروبۆچوونه‌كانى ماركسى"لاو"، لای ماركسى به"ته‌مه‌ن"، بێ بایه‌خ ببوو، كه وايه باشتره ماركسى"لاو"په سه‌ند بكه‌ين". هه‌روه‌هـا دەڵێی: " يه‌كه‌م پرسيار ئه‌وەيه كه‌چ كه‌سانێک پێیان وایه‌ ماركسى"لاو" ومارکسی"به‌ته‌مه‌ن"، ڕوانگاى جياوازيان سه‌باره‌ت به مڕۆڤ هه‌بووه‌؟ ئه‌و بۆچوونه به‌گشتى له‌ڵايه‌ن كۆمونيسته‌كانى رووسييه‌وه داڕژترا، له‌لايه‌ن كه‌سانێکه‌وە كه‌ناتوانن جگه‌له‌وه‌ش، بيروبۆچوونێكى تريان هه‌بێت، چونكوو بيرو بۆچوونه‌كه‌شيان، له‌هه‌موو باڕێه‌كه‌وه،  درووست وه‌ك نيزامه سياسى و كۆمه‌ڵايه‌تييه‌كه‌يان له گه‌ڵ هۆمانيسمى ماركس له‌دژايه‌تى دايه. له‌نيزامه‌كەى ئه‌واندا، له‌جياتى ئه‌وەىکه‌ مڕۆڤ ئامانجى سه‌رەكى هه‌موو به‌رنامه‌ و كاره‌ كۆمه‌ڵايه‌تييه‌كان بێت، خزمەتکاری ده‌وڵەت و بەرهەم هێنانه. ۱

وه‌سییه‌ت نامه‌ی مارکێز

ئه‌گه‌ر خۆداوه‌ند بۆچەند ساتێک له‌بیری چووبایە کە  من پیر و په‌ککه‌وته‌م و تۆزکاڵێکی تری له‌ ژیان کردبایه‌ته‌وه‌دیارییم، وێده‌چوو ته‌واوی ئه‌وشتانه‌ی که‌بیرم ڵێ ده‌کردنه‌وه‌،نه‌مدڕکاندبان، به‌ڵکوو بیرم له‌هه‌موو ئه‌وشتانه‌ی‌ دەکرده‌وه‌ کە به‌سه‌ر زارمدا ده‌هاتن، هه‌موو شتێکم به‌ پێوانه‌ی "واتا"ده‌نڕخاند نه‌ک‌ به‌ ته‌رازوی قیمه‌ت. که‌متر ده‌خه‌ووتم و زۆرتر ده‌چوومه‌ناو جیهانی خه‌یاڵ و ئاواته‌وه‌، بۆیە ڵێم روون بوو، هه‌ر خۆڵکه‌یه‌ک که‌چاوه‌کانم وێک دێنم، شه‌ست چرکه ‌‌له‌دیتنی نوور بێ به‌ش ده‌بم! کاتێک ئه‌وانی تر ڕێیان پێ ده‌گرتم، رانه‌ده‌وه‌ستام و کاتێک ده‌خه‌وتن، به‌ خه‌به‌ر ده‌مام، کاتێکیش قسه‌یان ده‌کرد، گۆم بۆ راده‌دا شتن، جا با بتان دیبا، چۆن له‌خواردنی به‌سته‌نی شۆکۆڵاتی سه‌رمه‌ست ده‌بووم!

مامۆستا کاتوزیان ـ هه‌ر وێنەک ، رۆمانێک !

هۆنەری رەسەن کە بنە، بنچێنە ومەبەستیی بزواندن و گەشەدان بە هەستی مرۆڤ بۆ ژیانێکی کارامە و زیندوو و پربارە، بێ گۆمان تێدەکۆشێ تا سەرنج و هۆشی مرۆڤ بۆ جیهانی دەورووبەری خۆی ڕاکێشێ، هەست و سۆزی مرۆڤ نەرم  و هێوەر کاتەوە، هەر وەها پێوەندی بدات بە مرۆڤەکانی دەورووبەریەوە. تێگەیاندن و ئاگادار کردنەوەی مڕۆڤ لە هەست و سۆزی ئەوانی تر ئامانجی هۆنەری رەسەنە، هۆنەرمەند بە گێرانەوەی هەست و ئەزموونی خۆی بە زمانی هۆنەریی، گۆشەیەکی نۆی لە تێروانین و لێک دانەوە بۆ ناسینی مرۆڤە کانی تر نێشان دەدات، دڵێـکی گەورەتر بۆ هاودەردی لە گەڵ دەرد و ئێش و ئازارەکان دەخاتە گەر. ده‌سکه‌وتی هۆنه‌رمه‌ند، سەر هەڵدانی هاوسۆزی بۆ غەمە گەورە و بچووکەکان، بۆ چرکە ساتە ونبووەکان، بۆ دڵە راوکێ، بۆ ئارەزووی گەوەرە و بچووکەکان، لە دڵی بینەردایه‌. ساتێک واق مان لە پیریی، منداڵیی، کار، داماویی، نەخۆشیی و چاوەروانیی و هتد .....،ئەوە کاڕیکە کە مامۆستا کاتووزیان توانیویەتی بە نێگار کێشیی  بیکات! هەر وێنەکی کە کێشاویەتەوە، بۆ خۆی رۆمانێکە و دەمانباتە ناو جیهانێکەوە  کە هەموو هەست و دەروونمان داگیر دەکات، جێهانێک کە لە بەر  کار و ژیانی رۆژانەی خۆمان، لێیان بێ خەبەرین.

عەلی  ع ـ بیگی

هه‌م گؤڵ و هه‌م دڕکی تۆ ! OSHO

بۆ ئه‌وه‌ی که‌ ئازاد و ره‌ها بی، پێویسته له‌ خۆت‌ ‌ وشیار و ئاگاه‌ بیته‌وه‌، چونکوو  به‌نده‌ یی ویه‌خسییری ئێمه،‌ ‌ ریشه‌ی له‌ ناوشیاری خۆمان دایه‌، نه‌ک له‌ده‌روه‌ی ئێمه‌. هیچ که‌س ناتوانێت دیل و یه‌خسیرت کات، ده‌کرێت له‌ ناوت به‌ڕێت، به‌ڵڵام ناتوانێت ئازادییه‌که‌ت ڵێ بستێنێته‌وه‌ ـ مه‌گه‌ر بۆ خۆت رایه‌ڵی ده‌ستی که‌ی. ئه‌وه‌‌مه‌یل و مڵ که‌چی خۆته‌که‌واهه‌میشه ‌به‌یه‌خسیریت دەبات وله‌ داوت ده‌خات. مه‌یل و ته‌مه‌نای خۆته‌ بۆ خۆ هه‌لپساردن به‌ وانی تره‌ وه‌، بۆ شانه‌ خالی کردنه‌ له‌ دیتنی خۆت، هه‌ر به‌م چه‌شنه‌ی که‌ هه‌ی!

 ئه‌وانه ن‌ مایه‌ی یه‌خسییریی تۆ!

کۆشتنی ژیان له‌ تۆ دا ! OSHO

کۆمه‌ڵگا تۆی به‌ مردوویی ده‌وێت، نه‌ک به‌ زیندوویی.

هه‌موو حه‌ول و کۆششی بۆ وه ‌یه،‌ تا به‌ هه‌ر چه‌شنێک بووه‌، تۆ بمڕێنێ و هاوکاتیش وه ‌کو که‌ره‌سه‌یه‌کی به‌ که‌ڵک، به‌ کارت بێنێت.

کۆمه‌ڵگا ئه‌م کاره‌ ی جێ به‌ جێ کردوه‌:

تینی ژیانی له‌ تۆدا مراندووه‌، بۆشاییه‌که‌شی به‌ کارامه‌یی مکانیکی پر کردۆته‌وه‌‌.

ئه‌وانی تر جه‌هه‌ننه‌من!؟ OSHO

ژان پۆل سارتێر وته‌یه‌کی به‌ ناو بانگی به‌م ناوه‌رۆکه‌وه‌ هه‌یه‌:

"ئه‌وانی تر جه‌هه‌ننه‌من".

ئه‌و بیرۆکه‌یه‌ ئێستاش که‌م و زۆر بێجگه‌له ‌لای چه‌ند" بودا" یه‌ک، له‌ لایه‌ن زۆربه‌ی خه‌ڵکی جیهانه‌وه‌ په‌سه‌ند کراوه‌یه‌.
 ئه‌وانێ تر جه‌هه‌ننه‌من !

من ناتوانم له‌ گه‌ڵ "سارتێر" هاو ده‌نگ بم، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر به‌ میلیۆن که‌سیش به‌م چه‌شنه‌ بیر بکه‌نه‌وه‌.

ئه‌م بۆچوونه‌ زۆر ڕاست و درووست دێته‌ به‌رچاو، به‌ ڵام وا نییه‌!

ته‌نانه‌ت ڵێره‌دا، تۆزکاڵێکیش له‌ ڕاستیی به‌دی ناکرێت!

تۆی که‌ ده‌توانی به‌هه‌شت یا جه‌هه‌ننه‌م بیی ـ هه‌میشه‌ تۆی، بریار، بریاری تۆیه‌. به‌هه‌شت له‌ جێگایه‌کی تایبه‌تدا نییه‌.

 تۆ بۆخۆت به‌هه‌‌شتت درووست کردوه‌، هه‌ر به‌م چه‌شنه‌ی که‌ جه‌هه‌ننه‌مت درووست کردوه‌.

حاڵه‌تیکی ره‌وانییه‌.

کاتێک تێگێشتیی داهێنه‌ر تۆی، به‌ ته‌واویی ئازاد و ڕزگار ده‌بیت. ئه‌گه‌ر ئه‌وانێ تر به‌رپرسی تۆ بن،تۆئازادوڕه‌ها نیی و هه‌روا له‌ یه‌خسییریدا ده‌مێنییه‌وه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌یکه‌ ئه‌وانی تر هه‌میشه‌ ده‌توانن بۆ تۆ به‌د‌به‌ختی یاشادمانی بخۆڵقێنن.
له‌ هه‌ر حاڵه‌تێکدا تۆ به‌ وانی تره‌وه‌ هه‌ڵپه‌سێردراویی،

هیچ که‌س پێی خۆش نییه‌ به‌ که‌سێکی تره‌‌وه‌ هه‌ڵپه‌سێردرابێ!

له‌ فارسییه‌وه‌ کردراوه‌ته‌‌‌ کوردی

عه‌لی ع ـ بیگی

په‌ره‌ستیین ، خۆچاوه‌دێریی ، زانست OSHO

په‌ره‌ستین دیارده‌یه‌کی زانستی نییه‌،به‌ڵام خۆ چاوه‌دێریی ،ته‌واوه‌ن زانستییه‌ .

هه‌ر به‌وچه‌شنه‌ که‌ زانایه‌ک له‌ دیارده‌یه‌کی چاوێنه‌یی (Objektive یاعینی) ده‌ڕوانێ وچاوه‌دێریی ده‌کات ،خۆچاوه‌دێرێکیش هه‌ر به‌م چه‌شنه‌ له‌دیارده‌یه‌کی ده‌ر‌وونی ده‌روانێ. هه‌ردووک یه‌ک کار ده‌که‌ن : روانینی بێ خۆ تێوه‌ردان ،بێ پێشداوه‌ریی ،بێ ئاکام دانانی پێشاوپێش ـ چوونکوو ئه‌گه‌ر بێتوو له‌ پێش دا ئاکامت بۆ دانابێ ،ڕوانیین هیچ بایه‌خێکی نامێنێ و ئه‌وکات به‌ چه‌شنێک ده‌جووڵێیه‌وه‌ ، که‌ به‌ ئاکامی داخواز بگه‌ی.
کاره‌که‌ی تۆ ته‌واوه‌ن نازانستی ده‌بێت .

تۆ ده‌بێ هه‌ر به‌ ‌م چه‌شنه‌ بروانییه‌ "روانخانه‌"که‌ت .خۆت وه‌ک ئازموونگایه‌کی گه‌وره‌ بێنیه‌‌ به‌رچاو و ئازموونی مه‌زنی چاوه‌دێری تیدا بکه‌ی : بیروبۆچوونه‌کان ، مه یڵ ‌وئاره‌زووه‌کان، بیره‌وه‌رییه‌کان،تووڕیی ،خوازه‌ڵۆکی وهه‌وه‌سی خۆت ، بێ هیچ پێشداوه‌رییه‌ک ،بێ هیچ داوه‌ڕیی وبریاڕێک له‌ سه‌ر چاک و خڕاپ بوونی......

تکایه‌ بێ هیچ داوه‌ڕییه‌ک بروانه‌!

کاتێک که‌ تۆ ، ته‌واوه‌ن به‌ دوور له‌ پێشداوه‌ریی،لایه‌نگریی وئاکام دانانی پێش وه‌خت،بروانی ،رواننینی تۆ وه‌ها ناب وپاک ،یا بێ گه‌ردو خه‌وش ده‌بێت ،
که‌ ئه‌و‌ شته‌ی ، که‌ ڵێ ده‌روانیی، له‌ به‌ر چاوت ون ده‌بێت.

تۆویی به‌دبه‌ختی OSHO

ده‌ڵێن : "تۆویی هه‌ر شتێک که‌بچێنی ، هه‌ر ئه‌وه‌ش ده‌دروویه‌وه‌"
ئه‌گه‌ر ئێمه‌به‌دبه‌خت و غه‌مباریین ، که‌وایه‌،ئێمه‌تۆویی به‌دبه‌ختیمان چاندووه‌.
 که‌سێکی تر ، تۆویی به‌دبه‌ختی  بۆ ئێمه‌ نه‌چاندووه‌. 
هه‌ڵبه‌ت له‌نێوان چاندن و دڕۆنه‌کردن دا
،ناوبه‌رێک هه‌یه‌و ته‌نیا به‌هۆی ئه‌و مه‌ودایه‌وه‌یه‌ ،
که‌ئێمه‌گۆمان ده‌که‌ین ،که‌سێکی تر به‌رپرسیی 
نه‌هامه‌تیییه‌که‌ی ئێمه‌یه‌ !
ئه‌و مه‌ودایه ، ‌ئێمه‌هه‌ڵده‌خه‌ڵه‌تێنێ !
که‌وابوو ،به‌رپرسایه‌تیی ته‌واویی ژیانت له‌ئه‌ستۆ بگره‌!

فرا درمانی

نوسراوه‌یه‌کی فارسی م بۆ بڵاو کردنه‌وه‌ هه‌ڵبژاردووه‌ ، که‌ به‌ هۆی زه‌ق کردنه‌وه‌ و نیشان دانی ،په‌یوه‌ندی نێوان ره‌وه‌ان و له‌ش(سایکۆسۆماتیک) ، گه‌لێک سه‌رنج راکێشه‌ .هه‌ڵبه‌ت ،زۆر له‌مێژه‌ ،له‌ زانستی پزشکی دا ،له‌م په‌یوندییه‌ که‌ڵک وه‌ر ده‌گییرێ . زۆر نه‌خۆشی  ،ته‌نانه‌ت به‌دانی هێندیک قورس و شه‌ربه‌ت ده‌رمان ده‌بن ،که‌ هیچ ماده‌یه‌کی کارییگه‌ر یا دارووییان تێدا نییه‌(placebo) .ئه‌مه‌ کارییگه‌ریی "ته‌لقین"له‌ سه‌ر له‌ش نیشان ده‌دا .ته‌ڵقین چیه‌ غه‌ییریی کارتێکه‌ریی ره‌وان له‌ سه‌ر جه‌سته‌  . تواناییه‌کانی مێشک ،به‌ تایبه‌ت له‌ پێش گییری و ده‌رمانی زۆر نه‌خۆشی  دا ، له‌ زۆر مه‌ته‌ڵ و ئامۆژگاریی دا ره‌نگی داوه‌ته‌وه‌ . هه‌موو ده‌زانیین که‌ مڕوڤی شاد و به‌ که‌یف ،که‌متر نه‌خۆش ده‌که‌ون .له‌ کورده‌واری دا بۆ ته‌ندرووست بوونه‌وه‌ و هه‌ستانه‌وه‌ی  نه‌خۆشێک ، که‌ تووشی"که‌وتوویی" ببایه‌ ،شمشال یان  بۆ ده‌ژه‌ند . مۆنشه‌ بووداییه‌کان ده‌توانن رێژه‌ی لێدانی دڵیان له‌ 75 جار  تا  راده‌ی10 جار له‌ خۆڵکه‌دا ،بێننه‌ خۆارێ  و ته‌نانه‌ت پێداویستیشیان به‌ ئۆکسیژن زۆر نزم ده‌بێته‌وه‌ ، یاکووده‌توانن، تینی له‌شیان  له‌ راده‌ به‌ده‌ر به‌رز که‌نه‌وه‌ . ده‌سڵات به‌ سه‌ر سیستمی ده‌ماری خۆگه‌ردا ، واته‌" سه‌مپاتیک ـ پاراسمپتیک "ی  له‌ش ، شتێکی ده‌گمه‌نه‌ ،به‌ڵام ئاده‌میزاد ده‌توانێت بیکات. کاری سه‌یر و سه‌مه‌ره‌ی ده‌روێشه‌کانی کورده‌واری یا مۆرتازه‌ هیندییه‌کانیش ، هه‌ر ده‌چێته‌ ئه‌م بۆوارانه‌‌وه‌. له‌ لایه‌کی که‌وه‌ ، شیوه‌ی ژیان و هه‌ڵسووکه‌وتی  خێڵی ئه‌ندامانی کۆمه‌ڵگا ،به‌ پێچه‌وانه‌یه‌ ،واته‌ به‌چه‌شنێک  ده‌ژین  و ده‌ڕوانن ،که‌ سیستمی ده‌ماری "سه‌مپاتیک ـ  پاراسه‌مپاتیک" یان تووشی شڵێژان و ناکۆکی ده‌بێت ،وهه‌ر لێره‌شه‌وه‌یه‌ ،‌ که‌  تووشی زۆر ناسازی و نه‌خۆشی  ده‌بن ،که‌ به‌ نه‌خۆشییه‌کانی "سایکۆسۆماتیک ،به‌ ناوبانگن .........

هه‌لسوکه‌وت له‌ روانگای "پائۆلۆ کۆئلیو"Paulo Coelho

Paulo Coelho

ئێمه‌ ئاده‌میزاده‌کان ، به‌ شیوه‌ی سورپێسته‌کان له‌ سه‌ر زه‌وه‌یی به‌ ڕێ دا ده‌رۆین !
سه‌وه‌ته‌یه‌ک له‌ پێشه‌وه‌ به‌ مڵمانه‌وه‌ هه‌ڵده‌واسین و سه‌وته‌یه‌ک به‌ کؤڵه‌وه‌....
له‌ سه‌وه‌ته‌ی پێشه‌وه‌ ،خوو خڵه‌ باشه‌کانمان داده‌نێن و له‌ سه‌وته‌ی پشته‌وه‌ ،
عه‌یب و ئیراده‌کانمان را ده‌گریین .
هه‌ر بؤیه‌ش به‌ درێژایی رۆژانی ته‌مه‌نی خۆمان ،چاومان ده‌بڕیینه‌
خووخڵه‌ باشه‌کانی خۆمان و نابه‌دلییه‌کانمان وه‌لاده‌نین !
هاوکات بێره‌حمانه‌ ،له‌ پشت سه‌ریی هاوسه‌فه‌ره‌که‌مانه‌وه‌ ،که‌ له‌ پێشه‌وه‌ی
ئیمه‌ ،به‌ڕی دا ده‌روا ،ته‌واویی عه‌یب و ئیراده‌کانی ده‌بینیین!
به‌م چه‌شنه‌یه‌ ، که‌ سه‌باره‌ت به‌ خۆمان باشتر داوه‌ریی ده‌که‌ین ، 
بێ ئه‌وه‌ی بزانیین ،که‌ ئه‌و که‌سه‌ی له‌ پشت سه‌ریی ئێمه‌وه‌ به‌ ڕی دا ده‌روا،
هه‌ربه‌م شێوه‌یه‌ بییر ده‌کاته‌وه‌!


له‌ فارسییه‌وه‌ کردوومه‌ به‌ کوردیی
عه‌لی ع ـ بیگی